پارکینگ

شهر تهران از جهت تعیین پارکینگ لازم جهت ساختمانهای مسکونی و خدماتی به سه حوزه 1-2-3 تقسیم بندی شده که ضوابط تامین پارکینگ در این حوزه ها به شرح ذیل است:

لازم به ذکر است جهت سایر کاربردها ( تجاری-اداری-رستوران و...) تعداد پارکینگ لازم در هر سه حوزه مساوی بوده و در جدول پیوست بخشنامه پارکینگ به تفکیک ذکر گردیده است.

الف) ملک کلاً به صورت یک واحد مسکونی باشد ( در هر سه حوزه پارکینگ):

                        نیازی به احداث پارکینگ  نمی باشد                           150 m²>سطح نا خالص طبقات + زیر زمین(1        

      یک واحد پارکینگ مورد نیاز است                       200 m²>سطح نا خالص طبقات ≥150 m² (2

                           دو واحد پارکینگ مورد نیاز است                 200 m²≤سطح نا خالص طبقات (3                       

ب) ملک دارای بیش از یک واحد مسکونی باشد:

صورتجلسه شماره 4 مورخه 8/2/84 شورای معاونین شهرسازی ومعماری مناطق

 ب) جدول معیارهای پارکینگ ماشین برای استفاده های غیر مسکونی

حوزه‌بندی پارکینگ به مجموعه‌ای از قوانین و مقررات شهری اشاره دارد که برای مدیریت و استفاده بهینه از فضاهای پارک خودرو در مناطق مختلف طراحی شده است. در بیشتر شهرها، این حوزه‌بندی با توجه به نیازهای مختلف و ویژگی‌های خاص هر منطقه اعمال می‌شود. برخی از نکات مهم در این زمینه شامل موارد زیر است:

1. تعیین مناطق ویژه پارکینگ: در بسیاری از شهرها، مناطق خاصی برای انواع مختلف پارکینگ در نظر گرفته می‌شود، مثل پارکینگ‌های مسکونی، تجاری، یا اداری.
2. زمان‌بندی و محدودیت زمانی پارکینگ: برای جلوگیری از ازدحام و تسهیل گردش خودروها، ممکن است محدودیت‌های زمانی برای پارکینگ‌های عمومی یا کنار خیابان اعمال شود. برای مثال، پارکینگ کوتاه‌مدت و بلندمدت که هرکدام زمان مشخصی برای پارک کردن دارند.
3. حوزه‌بندی قیمتی: در برخی مناطق، نرخ‌های متفاوتی برای پارکینگ اعمال می‌شود. مناطق پرتردد معمولاً هزینه‌های بالاتری برای پارکینگ دارند تا استفاده بهینه‌تر و کنترل ترافیک در این مناطق انجام شود.
4. پارکینگ ویژه افراد خاص: برخی از مناطق به پارکینگ‌های مخصوص افراد معلول، ساکنان محلی، یا وسایل نقلیه برقی اختصاص داده می‌شود تا دسترسی راحت‌تری داشته باشند.
5. قوانین پارکینگ در ساعات خاص: برخی مناطق در ساعات مشخصی از شبانه‌روز پارکینگ آزاد دارند و در ساعات دیگر دارای محدودیت هستند.
6. ضوابط منطقه‌بندی شهری: حوزه‌بندی پارکینگ معمولاً با ضوابط منطقه‌بندی شهری هم‌خوانی دارد؛ به این معنا که در مناطق مسکونی تراکم پارکینگ ممکن است کمتر از مناطق تجاری باشد.

حوزه‌بندی پارکینگ در واقع به یک فرآیند مدیریت فضاهای پارک خودروها بر اساس نیازهای مختلف شهری و ویژگی‌های مناطق مختلف اشاره دارد. این فرآیند از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است که می‌توان آن‌ها را به تفصیل توضیح داد:

1. انواع پارکینگ‌ها و مکان‌های تخصیص یافته

در بسیاری از شهرها، پارکینگ‌ها به انواع مختلف تقسیم می‌شوند:

• پارکینگ عمومی: این نوع پارکینگ‌ها برای استفاده عموم مردم در نظر گرفته شده‌اند و در مناطقی مانند خیابان‌های اصلی، نزدیکی مراکز خرید یا اداری، ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی و دیگر نقاط پرتردد شهری قرار دارند.
• پارکینگ خصوصی: این نوع پارکینگ‌ها تنها برای استفاده ساکنان یک منطقه، ساختمان یا مجموعه خاص در دسترس است. معمولاً این پارکینگ‌ها در ساختمان‌های مسکونی یا اداری با تعداد مشخصی فضای پارک طراحی می‌شوند.
• پارکینگ‌های ویژه: برای گروه‌های خاصی از افراد مانند افراد معلول یا سالمندان در نظر گرفته می‌شود. این پارکینگ‌ها معمولاً نزدیک به ورودی‌ها و در دسترس‌تر هستند.

2. زمان‌بندی پارکینگ

برای کاهش ازدحام و بهبود جریان ترافیک، بسیاری از شهرها پارکینگ را با زمان‌بندی‌های خاصی تنظیم می‌کنند. این زمان‌بندی‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• پارکینگ با محدودیت زمانی: در مناطقی که ترافیک بالا است، پارکینگ‌ها برای مدت زمان خاصی (مثلاً 30 دقیقه یا 1 ساعت) قابل استفاده هستند. این کار باعث می‌شود که افراد مجبور شوند فضا را سریعتر تخلیه کرده و به دیگران فرصت استفاده بدهند.
• پارکینگ شبانه‌روزی و محدود به ساعات خاص: در برخی مناطق، پارکینگ در شب رایگان است اما در طول روز محدودیت‌هایی دارد. مثلاً در مناطقی که در ساعات خاصی از روز شلوغ است، برای کنترل ترافیک ممکن است پارکینگ‌ها فقط به ساکنان آن منطقه یا دارندگان مجوز خاص اختصاص یابد.

3. نرخ‌های مختلف پارکینگ (حوزه‌بندی قیمتی)

یکی از ویژگی‌های دیگر حوزه‌بندی پارکینگ، تعیین نرخ‌های متفاوت بر اساس موقعیت مکانی است. این بخش می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• پارکینگ در مناطق پرتردد: در مناطقی که ترافیک زیاد است، مانند مرکز شهر یا محله‌های تجاری، هزینه پارکینگ معمولاً بالاتر است. این کار به کاهش تعداد خودروها در این مناطق کمک می‌کند و فضای بیشتری برای افراد نیازمند ایجاد می‌کند.
• پارکینگ در مناطق کم‌تردد: در مناطق مسکونی یا حومه‌ شهر که ترافیک کمتری دارند، هزینه پارکینگ پایین‌تر است و افراد معمولاً می‌توانند بدون محدودیت زمان پارک کنند.

4. ضوابط پارکینگ برای تسهیل دسترسی به حمل‌ونقل عمومی

بسیاری از شهرها در نظر دارند که با بهبود دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، نیاز به پارکینگ را کاهش دهند. بنابراین، ممکن است در کنار ایستگاه‌های قطار، مترو یا اتوبوس پارکینگ‌های مخصوصی برای افرادی که قصد دارند خودروهای خود را برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی پارک کنند، ایجاد شود.

این پارکینگ‌ها اغلب به نام "Park and Ride" شناخته می‌شوند که افراد می‌توانند خودروی خود را در ایستگاه‌های مشخص پارک کرده و سپس از حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند.

5. تسهیلات ویژه برای وسایل نقلیه خاص

علاوه بر پارکینگ‌های استاندارد، در برخی مناطق پارکینگ‌هایی برای وسایل نقلیه خاص نیز پیش‌بینی می‌شود:

• وسایل نقلیه برقی: با گسترش استفاده از خودروهای برقی، بسیاری از شهرها به پارکینگ‌های مخصوص خودروهای برقی با ایستگاه‌های شارژ اختصاصی توجه دارند.
• دوچرخه‌ها و وسایل نقلیه کوچک: برای ترغیب مردم به استفاده از وسایل نقلیه عمومی یا دوچرخه، در برخی مناطق پارکینگ‌های ویژه‌ای برای دوچرخه‌ها یا وسایل نقلیه برقی کوچک مانند اسکوترها نیز در نظر گرفته می‌شود.

6. پیشگیری از پارک خودرو در مناطق غیرمجاز

برای جلوگیری از پارکینگ‌های غیرقانونی در مناطق مختلف، شهرداری‌ها ممکن است مقررات سخت‌گیرانه‌ای برای جریمه پارکینگ در مکان‌های غیرمجاز اعمال کنند. این جریمه‌ها می‌توانند شامل جریمه‌های مالی سنگین یا حتی جابجایی خودرو توسط مأموران باشند.

7. نقش حوزه‌بندی در کاهش ترافیک و بهبود کیفیت محیط زیست

یکی از مهم‌ترین اهداف حوزه‌بندی پارکینگ، کاهش ترافیک و بهبود کیفیت محیط زیست است. با مدیریت بهینه پارکینگ‌ها، می‌توان به کاهش تعداد خودروها در مناطق پرتردد کمک کرد و همچنین فضایی مناسب‌تر برای پیاده‌روی و حمل‌ونقل عمومی ایجاد نمود.

این حوزه‌بندی‌ها با توجه به نیازها و ویژگی‌های هر منطقه و به منظور ایجاد توازن میان فضای پارکینگ و جریان ترافیک طراحی می‌شوند. در نهایت هدف از این اقدامات، مدیریت بهتر پارکینگ، تسهیل دسترسی به مناطق مختلف و کاهش مشکلات ترافیکی است.