عــوارض ایمنــی ساختمانها در شهر تهران

عوارض ایمنی ساختمان‌ها در تهران به منظور تأمین هزینه‌های مرتبط با بهبود امکانات ایمنی و سیستم‌های آتش‌نشانی و ایجاد ایمنی لازم برای ساختمان‌ها وضع شده است. این عوارض بر اساس مصوبه ۱۷ اسفند ۱۳۷۸ شورای اسلامی شهر تهران تعیین شده و مالکان موظف به پرداخت آن هستند.

در فرآیند صدور پروانه ساختمان، مالک یا نماینده قانونی او باید درخواست مجوز ساخت را به شهرداری یا دفاتر خدمات الکترونیک شهر ارائه دهد. این درخواست شامل ارائه مدارکی مانند اصل و تصویر سند مالکیت، کارت شناسایی معتبر و برگه تسویه‌حساب عوارض نوسازی و عوارض شهرداری سال جاری و سال‌های گذشته است. پس از تشکیل پرونده، مراحل مختلفی از جمله بازدید مأمور فنی، بررسی کاربری ملک، صدور دستور نقشه و طراحی نقشه انجام می‌شود. پس از تأیید نهایی نقشه‌ها، مالک باید عوارض مربوطه، از جمله عوارض ایمنی، را پرداخت کند تا پروانه ساختمان صادر شود.

توجه به ایمنی ساختمان‌ها در تهران از اهمیت بالایی برخوردار است. بر اساس گزارش‌ها، حدود ۵۰ درصد ساختمان‌های دولتی در تهران ناایمن هستند و بودجه کافی برای بهبود ایمنی آن‌ها تخصیص نیافته است.

همچنین، در صورت مشاهده تخلفات در اجرای ساختمان که مغایر با نقشه‌های مصوب باشد، مهندسان ناظر موظف به گزارش آن به شهرداری و سازمان نظام مهندسی هستند تا از ادامه عملیات جلوگیری شود و ایمنی ساختمان‌ها تضمین گردد.

در نهایت، پرداخت عوارض ایمنی ساختمان‌ها و رعایت مقررات مربوطه، نقش مهمی در تأمین ایمنی و سلامت عمومی شهروندان دارد و از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری می‌کند.

برخی نکات مهم دیگر که باید درباره عوارض ایمنی ساختمان‌ها در تهران و قوانین مربوطه بدانید عبارتند از:

۱. عوارض ایمنی برای انواع ساختمان‌ها متفاوت است

مبلغ عوارض ایمنی بسته به نوع کاربری ساختمان (مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی و ...) و متراژ آن متفاوت است. همچنین موقعیت مکانی ساختمان نیز می‌تواند بر میزان این عوارض تأثیر بگذارد.

۲.  نحوه محاسبه عوارض ایمنی

عوارض ایمنی معمولاً بر اساس جداول و ضوابط مصوب شهرداری محاسبه می‌شود. این جداول ممکن است به‌صورت سالانه به‌روز شوند، بنابراین اطلاع از آخرین تعرفه‌ها ضروری است.

۳.  عوارض ایمنی و گواهی پایان کار

پرداخت عوارض ایمنی یکی از شروط دریافت گواهی پایان کار است. بدون پرداخت این عوارض، امکان اخذ گواهی پایان کار و بهره‌برداری از ساختمان وجود ندارد.

۴.  مسئولیت مهندس ناظر

مهندس ناظر موظف است ایمنی ساختمان را در تمام مراحل ساخت کنترل کند. در صورت بروز تخلف یا عدم رعایت اصول ایمنی، وی باید موارد را به شهرداری گزارش دهد. تخلفات ممکن است منجر به جریمه یا توقف پروژه شود.

۵. تسهیلات و تخفیف‌ها

در برخی موارد خاص، مانند پروژه‌های نوسازی بافت‌های فرسوده یا ساختمان‌های با کاربری عام‌المنفعه، ممکن است تخفیف یا تسهیلات ویژه‌ای برای پرداخت عوارض ایمنی ارائه شود.

۶. جرائم ناشی از عدم پرداخت به موقع عوارض

در صورت تأخیر در پرداخت عوارض ایمنی، جرائمی به مبلغ کل اضافه می‌شود. بهتر است این هزینه‌ها به‌موقع تسویه شوند تا از تحمیل هزینه‌های اضافی جلوگیری شود.

۷.  نقش عوارض ایمنی در کاهش خطرات شهری

این عوارض به شهرداری کمک می‌کند تا امکانات ایمنی، مانند تجهیزات آتش‌نشانی، سیستم‌های هشداردهنده، و زیرساخت‌های مربوطه را در سطح شهر ارتقا دهد و از بروز حوادث شهری جلوگیری کند.

پیشنهاد:

برای اطمینان از رعایت تمام مقررات و پرداخت به‌موقع عوارض، می‌توانید از خدمات دفاتر خدمات الکترونیک شهر یا مشاوران حقوقی حوزه ساخت‌وساز استفاده کنید.

چند نکته اضافی دیگر که می‌تواند مفید باشد:

۱.  پیوستگی مقررات ایمنی با زلزله و پایداری ساختمان

تهران در منطقه‌ای زلزله‌خیز قرار دارد، بنابراین بخشی از الزامات ایمنی ساختمان‌ها شامل رعایت استانداردهای مقاوم‌سازی در برابر زلزله است. عوارض ایمنی در بخشی از پروژه‌ها برای پوشش این هزینه‌ها استفاده می‌شود.

۲. ارتباط عوارض ایمنی با آتش‌نشانی

یکی از اهداف اصلی عوارض ایمنی، بهبود دسترسی به تجهیزات و خدمات آتش‌نشانی است. این موضوع شامل نصب سیستم‌های اطفای حریق در ساختمان‌ها و تجهیز مراکز آتش‌نشانی محلی می‌شود.

۳.  بررسی رعایت ایمنی در بازرسی‌های دوره‌ای

برخی ساختمان‌های بزرگ‌تر یا با کاربری عمومی (مانند مراکز خرید، هتل‌ها یا بیمارستان‌ها) ممکن است نیاز به بازرسی‌های دوره‌ای داشته باشند تا از حفظ استانداردهای ایمنی مطمئن شوند. اگر ساختمان شما جزو این دسته‌ها است، بهتر است از رعایت الزامات مطمئن شوید.

۴.  عوارض برای تغییر کاربری ساختمان

اگر بخواهید کاربری ساختمان را تغییر دهید (مثلاً از مسکونی به تجاری)، نیاز به پرداخت عوارض ایمنی جدید بر اساس کاربری جدید خواهید داشت. این عوارض ممکن است بیشتر یا کمتر از کاربری قبلی باشد.

۵.  ضوابط ایمنی برای تأسیسات ساختمان

برخی از تجهیزات و تأسیسات ساختمان (مانند آسانسورها، سیستم تهویه و برق) نیز باید با استانداردهای ایمنی سازگار باشند. ممکن است هزینه‌های اضافی برای تطابق این موارد با استانداردهای ایمنی داشته باشید.

۶. مقررات خاص برای ساختمان‌های بلندمرتبه

ساختمان‌های بلندتر از یک حد مشخص معمولاً الزامات ایمنی سخت‌گیرانه‌تری دارند. این الزامات شامل راه‌های اضطراری، پله‌های فرار و استفاده از مصالح مقاوم در برابر آتش است.

۷. پیگیری حقوقی در صورت عدم رعایت استانداردها

اگر در مراحل ساخت، سازنده یا پیمانکار استانداردهای ایمنی را رعایت نکند، مالک می‌تواند از طریق مراجع قانونی یا نظام مهندسی شکایت کند.

۸.  تأثیر عوارض ایمنی بر ارزش ملک

رعایت استانداردهای ایمنی و پرداخت عوارض مربوطه می‌تواند ارزش ملک را افزایش دهد، زیرا خریداران یا مستأجران به ایمنی ساختمان توجه ویژه‌ای دارند.

چند نکته مهم دیگر که ممکن است برایتان مفید باشد:

۱.  لزوم دریافت تاییدیه از مراجع مرتبط

برای رعایت ایمنی ساختمان، در برخی موارد باید تأییدیه‌های مشخصی از سازمان آتش‌نشانی، نظام مهندسی، و سایر مراجع مربوطه دریافت کنید. این تاییدیه‌ها معمولاً شامل استانداردهای ایمنی مانند تجهیزات اطفای حریق، مصالح ضدحریق و طراحی صحیح راه‌های فرار است.

۲. آموزش ساکنین و کاربران ساختمان

ایمنی فقط به ساختار و تجهیزات محدود نمی‌شود. آموزش کاربران یا ساکنان ساختمان در خصوص استفاده از تجهیزات ایمنی و رفتار مناسب در شرایط اضطراری (مانند زلزله یا آتش‌سوزی) ضروری است.

۳.  مسئولیت مالک در قبال ایمنی ساختمان‌های قدیمی

اگر ساختمانی قدیمی دارید، ممکن است مجبور به نوسازی یا ارتقای استانداردهای ایمنی باشید. این اقدام برای ساختمان‌های بافت فرسوده یا ساختمان‌هایی که در برابر زلزله مقاوم نیستند، الزامی‌تر است.

۴.  تطابق با کدهای بین‌المللی

در برخی پروژه‌های خاص، ممکن است نیاز به رعایت کدهای بین‌المللی (مانند NFPA یا IBC) در کنار مقررات داخلی داشته باشید. این موضوع به‌ویژه در ساختمان‌های خاص مانند هتل‌های بزرگ یا پروژه‌های صنعتی اهمیت دارد.

۵.  تجهیزات ایمنی پیشرفته

برای ساختمان‌های مدرن یا با کاربری خاص، ممکن است نیاز به نصب تجهیزات پیشرفته‌ای مانند سیستم‌های اعلام حریق هوشمند، دوربین‌های نظارتی، یا سیستم‌های مدیریت بحران داشته باشید.

۶. ضمانت کیفیت تجهیزات ایمنی

تمامی تجهیزات و مصالح مربوط به ایمنی باید دارای ضمانت کیفیت و تأییدیه از مراجع معتبر باشند. استفاده از تجهیزات بی‌کیفیت ممکن است علاوه بر خطرات جانی، باعث ایجاد مشکلات حقوقی برای مالک شود.

۷.  ارتباط با شرکت‌های بیمه

رعایت استانداردهای ایمنی و پرداخت عوارض مربوطه ممکن است باعث کاهش هزینه‌های بیمه ساختمان شود. در صورت وقوع حادثه، شرکت‌های بیمه به رعایت این الزامات توجه ویژه‌ای دارند.

۸.  مشوق‌های مالی و قانونی برای نوسازی بافت فرسوده

اگر ساختمان شما در بافت فرسوده قرار دارد، دولت و شهرداری مشوق‌هایی نظیر تخفیف در پرداخت عوارض یا تسهیلات مالی ارائه می‌دهند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.