نورگیر

نورگیر یک عنصر معماری است که به منظور تهویه هوا و روشنایی طبیعی فضاهای داخلی از طریق نور خورشید استفاده می‌شود. نورگیرها می‌توانند به شکل‌ها و اندازه‌ها و جنس‌های مختلف باشند و در سقف یا دیوار یا زیرزمین نصب می‌شوند. نورگیرها دارای تاریخچه‌ای طولانی هستند و از دوران باستان تاکنون در سبک‌های معماری مختلف به کار رفته‌اند. گروه مهندسان شهر در این مقاله قصد دارد به شما برخی از انواع، کاربردها، مزایا و معایب نورگیرها را معرفی کند.

انواع نورگیر:

به طور کلی، نورگیرها را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:

نورگیر زیرزمینی: این نوع نورگیر در جلو یا کنار ساختمان به منظور تأمین نور برای فضای زیرزمین طراحی می‌شود. این نورگیرها معمولاً شامل یک حفره یا چاله با دیواره‌های شفاف یا نیمه شفاف هستند که باز و بسته شدن آن‌ها قابل کنترل است. نورگیر زیرزمین یک راه حل هوشمندانه و زیبا برای افزایش روشنایی و تهویه فضای زیرزمین است. با استفاده از نورگیر زیرزمین، می‌توانید فضای زیرزمین را به یک فضای زنده و کاربردی تر تبدیل کنید. در این قسمت، گروه مهندسان شهر، قصد دارد برای شما برخی از مزایا، معایب و نکات طراحی نورگیر زیرزمین را عنوان کند.

مزایای نورگیر زیرزمین:

افزایش روشنایی طبیعی: نورگیر زیرزمین باعث ورود نور خورشید به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به فضای زیرزمین می‌شود و به روشنایی طبیعی آن کمک می‌کند که باعث کاهش استفاده از روشنایی الکتریکی و صرفه جویی در انرژی و بهبود سلامت جسمی و روانی میشود.
 تهویه هوا: نورگیر زیرزمین باعث جریان هوای تازه در فضای زیرزمین می‌شود و به تهویه هوای آن کمک می‌کند.

افزایش فضای کاربردی: نورگیر زیرزمین باعث افزایش فضای کاربردی در زیرزمین می‌شود. با استفاده از نورگیر زیرزمین، می‌توانید فضای زیرزمین را به یک فضای زنده و پرکاربرد تبدیل کنید. برای مثال، می‌توانید فضای زیرزمین را به یک اتاق خواب، یک اتاق بازی، یک استودیو، یک کتابخانه، یک سالن ورزش یا هر کاربری دیگری که دوست دارید، تبدیل کنید.

نکات طراحی نورگیر زیرزمین:

تطابق با شرایط جغرافیایی و آب و هوایی: باید در نظر داشت که نورگیر زیرزمین باید با توجه به جهت گیری و شرایط آب و هوایی ساختمان طراحی شود. برای مثال، در مناطق گرم و خشک، باید از نورگیرهایی استفاده کرد که باعث کاهش تابش خورشیدی و گرمایش فضا شوند. در مناطق سرد و مرطوب، باید از نورگیرهایی استفاده کرد که باعث افزایش تابش خورشیدی و گرمایش فضا شوند. همچنین باید به عواملی مانند باد، باران، برف، گرد و غبار و غیره توجه کرد.

انتخاب جنس و رنگ مناسب: باید در نظر داشت که جنس و رنگ نورگیر زیرزمین باید با توجه به عملکرد آن‌ها انتخاب شود. برای مثال، در نورگیر زیرزمین، باید از جنس‌های مقاوم با عایق مناسب استفاده شود تا از نفوذ آب یا حشرات جلوگیری کند. همچنین باید از رنگ‌های روشن و شاد استفاده شود تا فضار را بازتر و دلپذیرتر نشان دهد.

ایجاد چشم انداز گرافیکی: باید در نظر داشت که نورگیر زیرزمین باید با توجه به چشم انداز گرافیکی ساختمان و منظر طبیعی آن‌ها طراحی شود. برای مثال، در نورگیر زیرزمین، باید از شکل‌ها و الگوهای متنوع و جذاب استفاده شود تا فضار را زینت دار کنند. همچنین باید از منظره‌های سبز و طبیعی استفاده شود تا فضار را زنده و پویا کنند.

نورگیر سقف: این نوع نورگیر بر روی سقف ساختمان نصب می‌شود و به عنوان یک پنجره سقفی عمل می‌کند. این نورگیرها باعث ورود نور خورشید به صورت مستقیم به فضای داخلی می‌شوند و همچنین امکان تهویه هوای سقف را فراهم می‌کنند. این نورگیرها می‌توانند باز شونده یا ثابت باشند و از جنس شیشه یا پلاستیک تهیه شده باشند.

نورگیر دیوار: این نوع نورگیر در دیوار ساختمان نصب می‌شود و به عنوان یک پنجره دیواری عمل می‌کند. این نورگیرها باعث ورود نور خورشید به فضای داخلی می‌شوند و همچنین باعث تهویه هوا مناسب می‌شوند این نورگیرها می‌توانند هم به صورت باز شونده و هم ثابت باشند.

کاربرد نورگیر‌ها:

روشنایی طبیعی: نورگیر باعث ورود نور خورشید به فضای داخلی می‌شود و به روشنایی طبیعی آن کمک می‌کند. روشنایی طبیعی دارای مزایای زیادی است، از جمله: کاهش استفاده از روشنایی الکتریکی و صرفه جویی در انرژی، بهبود سلامت جسمی و روانی، ارتقاء کیفیت محیط زندگی و زیباسازی فضا.

تهویه هوا: نورگیر باعث جریان هوای تازه در فضای داخلی می‌شود. که باعث کاهش دمای فضا و خنک کردن آن، حذف بوها و آلودگی های هوا، افزایش اکسیژن و کاهش دی اکسید کربن، بهبود سلامت تنفسی و پوست، ارتقاء کیفیت محیط زندگی و رفاه می شود.

زیبایی: نورگیر باعث افزایش جذابیت و زینت فضای داخلی می‌شود. نورگیر با شکل‌گیری بافت‌ها و سایه‌های مختلف، باعث افزایش تنوع در فضا می‌شود. همچنین نورگیر با انعکاس نور خورشید بر روی سطوح مختلف، باعث افزایش رنگ‌آمیری و درخشندگی فضا می‌شود.

نکات طراحی و اجرای نورگیر:

برای طراحی و اجرای نورگیرهای موثر و کارآمد، باید به چند نکته توجه کنید:

موقعیت جغرافیایی: باید در نظر داشت که نورگیرها باید با توجه به جهت گیری و شرایط آب و هوایی ساختمان طراحی شوند. برای مثال، در مناطق گرم و خشک، باید از نورگیرهایی استفاده کرد که باعث کاهش تابش خورشیدی و گرمایش فضا می شوند. در مناطق سرد و مرطوب، باید از نورگیرهایی استفاده کرد که باعث افزایش تابش خورشیدی و گرمایش فضا شوند.

اندازه و شکل: باید در نظر داشت که اندازه و شکل نورگیرها باید با توجه به نیاز و سلیقه کاربران و همچنین با توجه به مقیاس ساختمان طراحی شوند. برای مثال، در فضاهای کوچک و تاریک، باید از نورگیرهای بزرگ و روشن استفاده کرد تا فضا را بازتر و روشن‌تر کنند. در فضاهای بزرگ و روشن، باید از نورگیرهای کوچک و تیره استفاده کرد تا فضا را گرم‌ تر و صمیمی‌ تر کنند. همچنین باید به شکل نورگیرها توجه کرد تا با سبک معماری ساختمان همخوانی داشته باشند.

جنس و رنگ: باید در نظر داشت که جنس و رنگ نورگیرها باید با توجه به عملکرد آن‌ها طراحی شوند. برای مثال، در نورگیرهای سقفی یا دیواری، باید از جنس‌های شفاف یا نیمه شفاف استفاده کرد تا نور خورشید را به خوبی عبور داده و فضا را روشن تر کنند. در نورگیرهای زیرزمین، باید از جنس‌های مقاوم و ایمن استفاده کرد تا از نفوذ آب یا حشرات جلوگیری کنند. همچنین باید به رنگ نورگیرها توجه کرد تا با رنگ‌بندی فضای داخلی هماهنگ باشند.

نصب و نگهداری: برای نصب و نگهداری نورگیرها باید به هزینه و زمان مورد نیاز توجه کرد. برای مثال، در نورگیرهای سقف یا دیوار، باید به اینکه چگونه نورگیر را به سقف یا دیوار متصل کرد، چطور از شکستگی جلوگیری کرد، توجه شود. در نورگیرهای زیرزمین، باید به اینکه چگونه نورگیر را به سطح زمین یا سقف متصل کرد و از حفظ حرارت و عایق‌بودن آن‌ها مطمئن شد، توجه کرد.

همخوانی با محیط: باید در نظر داشت که نورگیرها باید با توجه به محیط ساختمان و منظر طبیعی آن‌ها طراحی شوند.

ظوابط نورگیر ها