لوله کشی ساختمان و انواع لوله های ساختمانی

لوله کشی ساختمان

لوله کشی ساختمان یکی از مراحل مهم و حساس در زمان ساخت و ساز یک ساختمان است که برای ایجاد مجاری برای عبور سیالاتی همچون آب، فاضلاب، گاز و برق به کار می‌رود. لوله کشی ساختمان باید با رعایت استانداردهای مهندسی تاسیسات و توسط افراد متخصص و ماهر انجام شود تا خسارات جبران‌ناپذیری به بار نیاورد. در این مقاله به بررسی انواع لوله کشی ساختمان و تعمیرات آن خواهیم پرداخت.

انواع لوله کشی ساختمان:

لوله کشی ساختمان به دو صورت توکار و روکار انجام می‌شود. همانطور که از نامگذاری این دو نوع لوله کشی مشخص است، لوله کشی توکار در داخل دیوار و کف و سقف ساختمان تعبیه شده و با مصالحی همچون گچ، سیمان و بتون کاملا عایق بندی و مخفی می‌شود. اما لوله کشی روکار مخفی نبوده و از گوشه دیوار و کف قابل رویت است. هر یک از این دو نوع سیستم لوله کشی دارای معایب و مزایایی هستند.

لوله کشی توکار:

لوله کشی توکار از جمله روش‌های مرسوم و پرکاربرد در ساختمان‌های امروزی است.

مزایای لوله کشی توکار عبارتند از:
زیبایی بیشتر نمای داخلی ساختمان
حفاظت از لوله‌ها از شکستگی و آسیب
دوام و استحکام بالاتر لوله‌ها
جلوگیری از تغییر شکل لوله‌ها به دلیل تغییرات دمایی

معایب لوله کشی توکار:
در زمان نشتی و فرسودگی لوله‌ها به‌سادگی نمی‌توان نشت‌یابی کرد.
تعمیر و افزایش انشعاب لوله‌های توکار بسیار دشوار بوده و مستلزم تخریب دیوار و کف مسیر لوله‌ها و صرف هزینه‌ سنگینی است.
احتمال ایجاد ترک در دیوار و کف به دلیل حرکت لوله‌ها در زمان تغییرات دمایی وجود دارد.

لوله کشی روکار:

لوله کشی روکار روش قدیمی‌تر و ساده‌تر لوله کشی است که در برخی از ساختمان‌های قدیمی و یا محل‌هایی که نمای داخلی اهمیت ندارد مانند انبار، پارکینگ و زیرزمین به کار می‌رود.

مزایای لوله کشی روکار عبارتند از:
سادگی و سرعت بالا در نصب و تعمیر
امکان تغییر مسیر و افزایش انشعاب به راحتی
امکان نشت‌یابی و رفع نقص به سادگی

معایب لوله کشی روکار:
زشت بودن نمای داخلی ساختمان
احتمال شکستگی و آسیب دیدن لوله‌ها به دلیل برخورد با اجسام
احتمال خورندگی و زنگ زدگی لوله‌ها به دلیل تماس با هوا
انواع لوله‌های مورد استفاده در لوله کشی ساختمان

انواع لوله ساختمانی:

برای لوله کشی ساختمان می‌توان از انواع مختلفی از لوله‌ها استفاده کرد که هر یک دارای ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود هستند. انتخاب نوع لوله بر اساس موارد زیر باید صورت بگیرد:

مقدار آبی که باید تأمین شود
فشار آب
عامل خورندگی یا زنگ‌ زدگی برای انواع مختلف لوله در دماهای متفاوت
هزینه
قابلیت دسترسی به لوله با جنس مورد نظر
سایز لوله

لوله‌ های گالوانیزه: این نوع لوله‌ها با پوشش گالوانیزاسیون از خورندگی و زنگ زدگی محافظت شده‌اند و دارای استحکام و دوام بالایی هستند. این لوله‌ها برای سیستم‌های آبرسانی و گرمایش ساختمان مناسب هستند. اما عمر مفید این لوله‌ها کمتر از سایر نوع لوله‌ها است و همچنین نصب و تعمیر آن‌ها نسبتا دشوار است.



لوله‌های مسی: این نوع لوله‌ها از خورندگی و زنگ زدگی مقاوم هستند و دارای انعطاف‌پذیری و قابلیت اتصال بالایی هستند. این لوله‌ها برای سیستم‌های آبرسانی، گرمایش و تهویه ساختمان مناسب هستند. اما هزینه نصب و تعمیر این لوله‌ها بالا است و همچنین در برخورد با آب‌های شور و سخت ممکن است ترشحات سبز رنگ تولید کنند.



لوله‌های پلاستیکی: این نوع لوله‌ها با مواد مختلفی همچون پلی‌اتیلن، پلی‌وینیل کلراید، پلی‌پروپیلن و غیره ساخته شده‌اند و دارای وزن کم، قابلیت اتصال آسان، مقاومت در برابر خورندگی و زنگ زدگی، عایق بودن در برابر حرارت و صدا هستند. این لوله‌ها برای سیستم‌های آبرسانی، فاضلاب، گاز و برق ساختمان مناسب هستند. اما این لوله‌ها در برابر حرارت بالا، شعله و اشعه ماوراء بنفش حساس هستند و ممکن است تغییر شکل دهند یا آسیب ببینند.



لوله‌های برنجی: این نوع لوله‌ها با آلیاژ مس و روی ساخته شده‌اند و دارای استحکام، انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر خورندگی و زنگ زدگی بالایی هستند. این لوله‌ها برای سیستم‌های آبرسانی، گرمایش و تهویه ساختمان مناسب هستند. اما هزینه نصب و تعمیر این لوله‌ها بالا است و همچنین در برخورد با آب‌های شور و سخت ممکن است ترشحات سبز رنگ تولید کنند.



لوله‌های چدنی: این نوع لوله‌ها با چدن خام یا گالوانیزه ساخته شده‌اند و دارای استحکام، سختی و مقاومت در برابر فشار بالایی هستند. این لوله‌ها برای سیستم‌های فاضلاب، گاز و برق ساختمان مناسب هستند. اما این لوله‌ها دارای وزن سنگین، قابلیت اتصال پایین و حساسیت در برابر خورندگی و زنگ زدگی هستند و نصب و تعمیر آن‌ها دشوار است.
تعمیرات لوله کشی ساختمان

تعمیرات لوله کشی ساختمان:

لوله کشی ساختمان مانند هر سیستم دیگری ممکن است در طول زمان دچار مشکلات و نقص‌هایی شود که نیاز به تعمیر و رفع عیب دارد. برخی از مشکلات رایج لوله کشی ساختمان عبارتند از:

نشتی آب از لوله‌ها، شیرآلات، سیفون‌ها و غیره
گرفتگی لوله‌های فاضلاب، سینک، روشویی و غیره
کاهش فشار آب در شیرآلات
تغییر رنگ، بو یا طعم آب
خورندگی یا زنگ زدگی لوله‌ها
ترکیدگی یا شکستگی لوله‌ها

برای رفع این مشکلات می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که بستگی به نوع و شدت مشکل دارد. برخی از روش‌های رایج تعمیرات لوله کشی ساختمان عبارتند از:

استفاده از چسب، روکش، نوار یا پلاستر برای جلوگیری از نشتی آب از لوله‌ها
استفاده از پمپ، سیم، مواد شیمیایی یا ابزارهای مکانیکی برای باز کردن گرفتگی لوله‌های فاضلاب
تعویض شیرآلات، سیفون‌ها، لوله‌ها یا اتصالات فاسد یا آسیب دیده
تعویض منبع آب یا فیلتر آب برای بهبود کیفیت آب
رنگ آمیزی، پوشش دادن یا تعویض لوله‌های خورده یا زنگ زده