ماسوله

ماسوله یکی از زیباترین و دیدنی ترین روستاهای ایران است که در استان گیلان واقع شده است. این روستا با معماری پلکانی خانه های خود، طبیعت سرسبز و بکر، فرهنگ غنی و مردم مهمان نواز، هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می کند. در این مقاله قصد داریم به معرفی ماسوله، تاریخچه، جاذبه ها، آب و هوا، غذا، سوغات و راه های دسترسی به این شهر تاریخی بپردازیم.

تاریخچه ماسوله:

ماسوله یک شهر تاریخی است که بنا به برخی منابع، قدمت آن به بیش از ۱۰۰۰ سال پیش می رسد. برخی دیگر نام این شهر را در کتاب های تاریخی قرون وسطی چون نظام الاطباء و القاب الصحابه یافته اند. نام ماسوله از کلمه ماسولار گرفته شده است که به معنای محل سکونت ماسولان است. ماسولان یک قوم طالش بودند که در دوران قاجار به این منطقه مهاجرت کردند

ماسوله در گذشته شاهراه ارتباطی بین گیلان و آذربایجان بوده است و به علت موقعیت جغرافیایی خود، نقش مهمی در تجارت و سیاست منطقه داشته است. این شهر در سال ۱۳۵۴ هجری خورشیدی با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی به ثبت رسید

جاذبه های ماسوله:

ماسوله با داشتن خانه های پلکانی که بام هر خانه حیاط خانه پایین تر است، چشم هر بیننده ای را مجذوب خود می کند. این خانه ها با رعایت اصول زیرساخت فنی و با استفاده از مصالح سنتی ساخته شده اند. رنگ زرد خانه ها با سبز رنگ جنگل و کوه های اطراف تفاوت جالبی ایجاد می کند3

ماسوله دارای کوچک باغ های باریک و پلکان های سنگی است که تردد هرگونه وسایل نقلیه را غیرممکن کرده است.

ماسوله علاوه بر خانه های پلکانی، دارای جاذبه های دیدنی دیگر نظیر بازارچه سنتی، موزه مردم شناسی، آبشار ماسوله، رودخانه شاهرود، قلعه رودخان، جنگل های بکر و کوه های بلند است. همچنین در اطراف ماسوله روستاهای زیبایی مانند اولسبلنگاه، اسالم، گیلوان و خشک بیجار وجود دارند که می توانید آن ها را نیز بازدید کنید5

آب و هوای ماسوله:

ماسوله دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است که در فصول گرم سال دمای هوا به ۲۵ درجه سانتی گراد و در فصول سرد سال به ۵ درجه سانتی گراد می رسد. بارش برف و باران در این منطقه زیاد است و به همین دلیل جنگل ها و چمن ها بسیار سرسبز و پر آب هستند.

غذا های محلی ماسوله:

ماسوله دارای غذاهای محلی خوشمزه ای است که با توجه به فراوانی محصولات کشاورزی و دامپروری در این منطقه، از تنوع بالایی برخوردار است. برخی از غذاهای محلی ماسوله عبارتند از:
بادمجان ترشی، کدو بره، انار مسما، کوئی بورانی، آش شلغم، خورشا به قورمه، علسی حلوا، کویی خورشت، کوکی ازون برون، جعفری قورمه، شوید قرمه، باقلا بهاره، مجی خورش، فویچ (ماهی شکم پر)، ماهی مالاتا، رب پوجه غوره‌ای، پیاز ترشی، ماهی کپور، شوید خولی، چخرتمه، گوجه شکم پر، فسنجان ماهی، کوکوی اشپل، موتن جن، چخرتمه مرغ، مطنجن خورشت، مرغ ترش گیلان، خورش ته بیران، قیقاناچ گیلانی، گزر آویچ، طلاکوله غورابه، مربای شقاقل، مرغ شکم پر، خورش اشکن تره، فسنجان رشتی، وینگوم ماست، پامادور قاتوق، مالاوابیچ و ...

ثبت ماسوله در فهرست میراث جهانی:

ماسوله یک شهر تاریخی و زیبا در استان گیلان است که با معماری پلکانی خانه‌های خود، طبیعت سرسبز و بکر، فرهنگ غنی و مردم مهمان‌نواز، هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. این شهر در سال ۱۳۵۴ هجری خورشیدی با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی به ثبت رسید

ماسوله همچنین در سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی به عنوان «منظر فرهنگی ماسوله» در فهرست میراث جهان اسلام کمیسیون ملی آیسسکو (سازمان اسلامی همکاری‌های علمی، فرهنگی و ارتباطات) به ثبت رسید2

در حال حاضر، پرونده ثبت جهانی ماسوله در دست بررسی کمیته میراث جهانی یونسکو (سازمان ملل متحد برای علم، فرهنگ و ارتباطات) قرار دارد. این پرونده با توجه به ارزش‌های منحصر به فرد و شاخص‌های حفاظتی و مدیریتی این شهر، از شانس بالای ثبت در فهرست میراث جهانی برخوردار است

شاخص های مورد نیاز برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو:

برای ثبت میراث جهانی، یونسکو ده معیار فرهنگی و طبیعی را در نظر گرفته است. این معیارها به شرح زیر هستند:

معیار فرهنگی (i): نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی باشد.
معیار فرهنگی (ii): نشان دهنده تبادل ارزش‌های بشری در یک بازه زمانی در یک منطقه فرهنگی از لحاظ پیشرفت در معماری یا فناوری، برنامه‌ریزی شهری یا طراحی چشم‌انداز باشد.
معیار فرهنگی (iii): گواهی بی‌همتا یا دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی یا تمدن زنده یا از میان رفته باشد.
معیار فرهنگی (iv): نمونه‌ای برجسته در معماری یا تکنولوژی که مرحلهٔ مهمی از تاریخ بشر را نشان دهد.
معیار فرهنگی (v): نمونه برجسته‌ای از تعامل بین انسان و محیط زیست یا نماینده یک فرهنگ باشد.
معیار فرهنگی (vi): به‌طور مستقیم یا ملموس مرتبط با رویدادها یا سنت‌های زندگی، افکار و عقاید یا آثار هنری یا ادبی دارای اهمیت عالي جهاني باشد.
معيار طبيعي (vii): پديدهٔ بي‌نظير طبيعي با زمينه‌های استثنایي و زيباشناسي باشد.
معيار طبيعي (viii): نمونه برجسته از مراحل و تغييرات تاريخ زمين‌شناسي باشد.
معيار طبيعي (ix): نمونهٔ برجسته از فرایندهای زيست‌محيطي و بيولوژيکي در تکامل و توسعه زمین، اکوسيستم‌ های ساحلي و دريایي و جوامع از گياهان و حيوان‌ ها باشد.
معيار طبيعي (x): شامل زيستگاه‌ های طبيعي مهم از نظر تنوع زيستي و حاوي گونه‌ های در خطر باشد.