قوانین و نکات ایمنی برق کشی ساختمان

صنعت ساختمان سازی این اواخر پیرشرفت زیادی داشته و در تمام کشور شاهد ساخت و ساز مناطق مسکونی، اداری، تجاری و ورزشی هستیم. برای اینکه یک پروژه ساختمانی را جلو ببریم و ساختمان مورد نظر را آماده برای استفاده‌های مختلف کنیم باید مراحل گوناگونی را پشت سر بگذاریم. یکی از این مراحل سیم کشی برق ساختمان است که باید برمبنای اصول و قوانین استاندارد انجام شود تا در دراز مدت شاهد هیچ اتفاق یا خسارتی نباشیم. بدون انجام مرحله سیم کشی ساختمان تقریباً نمی‌توان از هیچ وسیله رفاهی در ساختمان استفاده کرد. سیم کشی و برق کاری ساختمان یک کار کاملاً حرفه‌ای است و احتیاج به دانش و تخصص بالایی دارد و قاعدتاً افراد عادی توانایی انجام این کار را نخواهند داشت. سیم کشی ساختمان باید به نحوی انجام شود که امنیت کافی را فراهم کند.

قوانین و نکات ایمنی برق کشی ساختمان که باید رعایت شود

مهم‌ترین قوانین و حالت‌های استانداردی که در برق‌کشی ساختمان باید مورد توجه قرار گیرد و تقریباً به عنوان قوانین جهانی در این صنعت شناخته می‌شوند و در صورت رعایت آن‌ها می وتوان از امنیت سیم‌کشی و ساختمان مطمئن بود، شامل موارد زیر هستند:

ü     در ابتدا باید توجه داشته باشید که سیم کشی به دانش و تخصص نیاز دارد به همین دلیل از افراد با تجربه و متخصص در این زمینه استفاده شود.

ü     با توجه به حساسیت سیم کشی در تکمیل ساختمان نیاز است که از مرغوب‌ترین و با کیفیت ترین لوله برق، مواد و لوازم مورد نیاز در برق کشی استفاده کنید تا بتوان برای مدت‌های طولانی از آن استفاده کرد.

ü     رعایت ظرفیت استاندارد فیوزها که برای قسمت‌های متفاوت استفاده می‌شوند. مثلاً فیوز روشنایی باید ظرفیتی 10 آمپری داشته باشد، فیوز پریزها باید ظرفیتی 16 آمپری داشته باشد، فیوز کنتور باید 25 آمپری داشته باشد و در نهایت فیوز اصلی ساختمان باید ظرفیتی 20 آمپری داشته باشد.

ü     مکان قرار گیری وسایل برقی (مخصوصاً لوازم حجیم مقل وسایل آشپزخانه) باید مشخص باشند و به آن‌ها توجه ویژه‌ای شود

ü     در سیم کشی ساختمان نیاز است که از شلوغی جلوگیری شود تا هم در مصرف لوازم صرفه‌جویی کنید و هم بالا بردن امنیت را تضمین کنید.

ü     فاصله پریزهای برقی در آشپزخانه با کابینت باید 30 سانتی متر، پریز مربوط به یخچال باید 120 سانتی متر از کف زمین ارتفاع داشته باشد و پریزهای مربوط به برق ماشین لباسشویی و اجاق گاز باید در ارتفاع 80 سانتی متری از سطح زمین واقع شوند. همچنین پریزهای تلفن باید به نعداد استاندارد تعبیه شوند.

ü     برای بعضی از لوازم مثل کولر گازی یا آبی که برق بیشتری مصرف می‌کنند، فیوز جداگانه‌ای را تعریف کنید.

رعایت فاصله‌ها در سیم کشی اهمیت زیادی دارد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

ü     ارتفاع تمام کلیدهای روشنایی باید 10 تا 120 سانتی متر باشد.

ü     ارتفاع پریز در آشپزخانه‌ها باید 60 و 120 سانتی متر باشد.

ü     ارتفاع کلید کولر باید 130 سانتی متر باشد.

ü     فاصله کلیدهای ساختمانی از کف باید 110 تا 120 سانتی متر باشد.

ü     ارتفاع پریز در حمام و سرویس بهداشتی باید 120 سانتی متر باشد.

ü     فاصله پریزهای برق، تلفن و آنتن ساختمان از کف باید 30 تا 40 سانتی متر باشد.

ü     فاصله آویز لامپ‌ها از سقف ساختمان باید 30 تا 50 سانتی متر باشد.

ü     فاصله قوطی‌ها از چارچوب ساختمان باید 15 تا 25 سانتی متر باشد.

ü     فاصله جعبه فیوز ساختمان از لوله‌های گاز و آب باید 100 سانتی متر باشد.

ü     فاصله پنل و گوشی آیفون ساختمان از کف باید 140 تا 150 سانتی متر باشد.

ü     رعایت کردن سطح مقطع سیم‌ها در حالت استاندارد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است.

ü     سیم‌های استفاده شده در ساختمان برای روشنایی باید دارای سطح مقطع 5/1 میلی متر باشند.

ü     سیم‌های استفاده شده برای پریز ساختمان باید دارای سطح مقطع 5/2 میلی متر باشند.

ü     سیم‌های استفاده شده تحت عنوان سیم‌های اصلی برق باید دارای سطح مقطع 4 میلی متر باشند.

ü     سیم‌های استفاده شده برای کولر آبی باید دارای سطح مقطع 5/2 میلی متر باشند.

ü     سیم‌های استفاده شده برای کولر گازی باید دارای سطح مقطع 4 میلی متر باشند.

ü     انتخاب انشعاب‌های مناسب از کنتور که باید دارای ظرفیت کافی باشد تا درصورت زیاد شدن ناگهانی بار الکتریکی، شاهد افت ولتاژ نباشیم. تعداد این انشعابات باید به نحوی باشد که با سوختن یک فیوز، کل ساختمان در خاموشی فرو نرود.

ü     نیاز است که از وسایل مورد نیاز برق ساختمان کاملاً به روز و مدرن استفاده شود تا کیفیت سیم کشی مناسب باشد. مهم ترین لوازم مورد استفاده در برق کشی می‌توان به لوله‌های محافظ کابل برق، شلنگ یا لیزر تراز، سیم لخت کن، شیار زن، هلیتی، فنر سیم کشی، نوار چسب یا لنت، فازمتر و سایر لوازم دیگر اشاره کرد.

نقشه کشیی برق ساختمان و نکات مهم آن

طرح نقشه اولین و اساسی‌ترین مرحله از سیم کشی برق ساختمان است که توسط مهندس برق ارائه می‌شود و محل قرارگیری لامپ‌ها، کلیدها، پریزها و وسایل دیگر را معلوم می‌کند. در نقضشه سیم کشی ساختمان باید محل قرار گیری لوازم برقی معلوم و واضح باشد و بر اساس آن برقکاری انجام شود. در طراحی و ترسیم سیم کشی ساختمان نیاز است که مواردی رعایت شود:

ü     در مکان‌های مرطوب مثل حمام، سرویس بهداشتی و آشپزخانه نباید سیم برق از کف عبور داده شوند.

ü     از کابل‌ها و لوله‌های چند تکه این نباید استفاده کرد و حتی در صورت استفاده باید با لنت و چسب مخصوص اتصال آن‌ها را محکم کرد.

ü     در صورتی که نیاز است که کابل‌ها از کف ساختمان عبور داده شوند نیاز است که لوله‌های فولادی و لاله PVC استفاده شود و حتماً بالای لوله‌های آب قرار بگیرند نه در زیر آن‌ها

ü     از لوله‌های مشترک برای هدایت سیم‌های متفاوت مثل سیم برق و سیم تلفن استفاده نشود.

ü     محل قرارگیری کلید و پریزها باید به نحوی باشد که به راحتی بتوان به آن‌ها دسترسی داشت.

ü     حتی‌الامکان از قرار دادن جعبه‌های تقسیم در داخل نمای داخلی ساختمان باید جلوگیری کرد و در صورتی که نیاز بود حتماً نصب شوند باید در فاصله 30 تا 50 سانتی متری سقف ساختمان قرار بگیرند.

ü     تعداد فیوزهای مینیاتوری نباید بیشتر از 10 عدد باشند.

ü     لوازم برقی مورد استفاده در محیط‌های مرطوب مثل سرویس‌های بهداشتی و حمام باید قابلیت ضدآبی داشته باشند.

ü     نیاز است که تاسیسات برقی ساختمان به صورت تکی خطی روی پلان ساختمان ترسیم شوند که این کار باید توسط مهندس برق و با بازدید اولیه از ساختمان انجام دهد.

ü     باید از شلوغ کردن مسیرهای هدایت کابل‌های برق پرهیز شود و تنها در مواردی که لازم است از مسیرهای جداگانه برای انتقال کابل‌ها استفاده کرد.

ü     بهتر است که همیشه علاوه بر پریزهای مورد استفاده،ف تعدادی پریز اضافی برای لوازم ضروری دیگر نصب شوند.

اشتباهات رایج در برق کشی ساختمان‌ها

ایمنی باید اصلی‌ترین و مهم‌ترین هدف در سیم کشی ساختمان باشد و تمام قوانین و قواعد استاندارد جهانی به منظور تامین امنیت تصویب شده‌اند. از رایج‌ترین اشتباهاتی که می‌توانند موجب کم شدن ایمنی در سیم کشی برق ساختمان شوند می‌تون موارد زیر را عنوان کرد:

ü     استفاده از نوار چسب برای اتصال‌های دائمی میتواند یک اشتباه خیلی بزرگ باشد. برای اتصالات سیم‌های برقی حتماً باید از لنت و چسب مخصوص استفاده شود.

ü     استفاده از سیم‌های خراشیده شده و زخمی یا زنگ‌زده میتواند باعث به وجود آمدن خسارت‌ها و اتفاقات پیش‌بینی نشده باشد.

ü     بیرون‌زدگی سیم‌هایی که روکش ندارند که معمولاً در پریزها و چراغ‌ها بیشتر رایج هستند و می‌توانند موجب ایجاد اتصال و حوادث ناخواسته شوند.

ü     جعبههای تقسیم و برق نباید مدفون شوند و از دید و دسترس خراج شوند.

ü     کابل‌هایی که در مناطق متفاوت ساختمان رها و آویزان می‌شوند احتمال پارگی و بریده شدن بالایی دارند که می‌توانند منجر به اتفاقات ناخوشایند شوند.

ü     هدایت غلط و نامناسب کابل‌ها با استفاده از وسیله‌های غیراستاندارد مثل گیره‌های پلاستیکی.

ü     انتخاب استباه کلیدهای حفاظتی که به منظور حفاظت از تجهیزات و افراد به کار گرفته می‌شوند.

ü     جعبه‌های تقسیمی که پوشش ندارند می‌توانند باعث اتصال و ایجاد اتفاقات متفاوت شوند.

ü     استفاده از سیم‌های رابطی که مقطع پایینی دارند، اتصالات نامناسب و اتصال سوکت‌ها.

ü     ازدحام بیش از حد سیم‌ها در جعبه پریز یا برق که موجب بالا رفتن درجه حرارت آن شده و احتمال آتش سوزی را زیاد می‌کند.