بلوک سیمانی و انواع آن

بلوک سیمانی یکی از مصالح پرکاربرد در ساختمان‌سازی است که از مخلوط سیمان، آب و ماسه یا پوکه در ابعاد و شکل‌های مختلف تولید می‌شود. بلوک سیمانی دارای انواع متفاوتی است که بر اساس چگالی، شکل، ابعاد و کاربرد آن‌ها دسته‌بندی می‌شوند. در این مقاله به معرفی انواع بلوک سیمانی و ویژگی‌های آن‌ها خواهیم پرداخت.

انواع بلوک سیمانی بر اساس چگالی:

بلوک سیمانی را می‌توان به سه نوع سنگین، نیمه سبک و سبک تقسیم کرد که هر یک دارای مزایا و معایب خود هستند.

بلوک سیمانی سنگین:

این نوع بلوک، که به نام بلوک سیمانی باغی نیز شناخته میشود دارای چگالی بالاتر از 2000 کیلوگرم بر مترمکعب است و از ماسه معمولی تولید می‌شود. بلوک سیمانی سنگین دارای تحمل فشاری بالا و عایق حرارتی و صوتی کم است. این بلوک‌ها معمولاً در ساخت سازه‌های باربر، غیر باربر، جداول خیابان و به عنوان قالب در آب استفاده می‌شوند. بلوک سیمانی سنگین به دو نوع ته باز و ته بسته تقسیم می‌شود که در نوع ته باز، فضای خالی در مرکز بلوک وجود دارد که می‌تواند با مصالح دیگر پر شود.

بلوک سیمانی نیمه سبک:

این نوع بلوک دارای چگالی حدود 1700 تا 2000 کیلوگرم بر مترمکعب است و از ماسه و پوکه تولید می‌شود. بلوک سیمانی نیمه سبک دارای تحمل فشاری متوسط و عایق حرارتی و صوتی مناسب است. این بلوک‌ها معمولاً در ساخت دیوار‌های غیر باربر، کف‌پوش، پرده‌دیوار و سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می‌شوند.

بلوک سیمانی سبک:

این نوع بلوک دارای چگالی کمتر از 1700 کیلوگرم بر مترمکعب است و از پوکه معدنی یا صنعتی تولید می‌شود. بلوک سیمانی سبک دارای تحمل فشاری کم و عایق حرارتی و صوتی بالا است. این بلوک‌ها معمولاً در ساخت دیوار‌های غیر باربر، کف‌پوش، پرده‌دیوار و سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می‌شوند. بلوک سیمانی سبک به دو نوع رده یک و رده دو تقسیم می‌شود که در نوع رده یک، چگالی حدود 500 تا 700 کیلوگرم بر مترمکعب و در نوع رده دو، چگالی حدود 700 تا 1000 کیلوگرم بر مترمکعب است.

انواع بلوک سیمانی بر اساس شکل:

بلوک سیمانی را می‌توان به دو نوع بلوک سیمانی دوجداره و بلوک سیمانی سه جداره تقسیم کرد که هر یک دارای خصوصیات خود هستند.

بلوک سیمانی دوجداره:

این نوع بلوک دارای دو جداره است که با فاصله از هم قرار گرفته‌اند. این فاصله باعث می‌شود که عایق حرارتی و صوتی بالاتری نسبت به بلوک ته بسته داشته باشد. این بلوک‌ها معمولاً در مناطق گرم و خشک استفاده می‌شوند.

بلوک سیمانی سه جداره:

این نوع بلوک دارای سه جداره است که با فاصله از هم قرار گرفته‌اند. این فاصله باعث می‌شود که عایق حرارتی و صوتی بالاتری نسبت به بلوک دوجداره داشته باشد. این بلوک‌ها معمولاً در مناطق سرد و مرطوب استفاده می‌شوند.

انواع بلوک سیمانی بر اساس ابعاد:

بلوک سیمانی را می‌توان به چندین نوع بر اساس ابعاد طول، عرض و ارتفاع آن‌ها تقسیم کرد که در جدول زیر نمایش داده شده‌اند.

طول (سانتی‌متر)	عرض (سانتی‌متر)	ارتفاع (سانتی‌متر)	نام
40	20	10	بلوک 10
40	20	15	بلوک 15
40	20	20	بلوک 20
40	20	25	بلوک 25
40	20	30	بلوک 30
40	20	35	بلوک 35
40	20	40	بلوک 40

مزایا و معایب بلوک سیمانی:

بلوک سیمانی همانند هر مصالح دیگری دارای مزایا و معایب خود است که بستگی به نوع، کاربرد و شرایط اجرای آن دارد. در این قسمت به برخی از این مزایا و معایب اشاره خواهیم کرد.

مزایای بلوک سیمانی:

افزایش سرعت دیوارچینی و ساخت سازه: بلوک سیمانی به دلیل ابعاد بزرگتر و شکل منظم خود نسبت به آجر، باعث می‌شود که دیوارچینی و ساخت سازه با سرعت بالاتر و با کمترین تعداد قطعات انجام شود. این امر هم صرفه‌جویی در زمان و هزینه را به همراه دارد و هم کاهش تنش‌های ناشی از تغییر حجم در نقاط اتصال را به دنبال دارد.
کاهش هزینه نسبت به دیوارهای آجری: بلوک سیمانی به دلیل وزن کمتر و ابعاد بزرگتر خود نسبت به آجر، باعث می‌شود که هزینه حمل و نقل، مصالح مورد نیاز، نیروی انسانی و ملات مصرفی کاهش یابد. همچنین بلوک سیمانی به دلیل شکل منظم خود، نیاز به تراشیدن و برش زدن کمتری دارد که این نیز صرفه‌جویی در زمان و هزینه را به همراه دارد.
افزایش مقاومت فشاری: بلوک سیمانی به دلیل ترکیبات و فرآیند تولید خود، دارای مقاومت فشاری بالاتری نسبت به آجر است. این امر باعث می‌شود که بلوک سیمانی در ساخت سازه‌های باربر و غیر باربر مناسب باشد. همچنین بلوک سیمانی قابلیت مسلح شدن را دارد که این نیز مقاومت خمشی و برشی آن را افزایش می‌دهد.
افزایش عایق حرارتی و صوتی: بلوک سیمانی به دلیل داشتن فضاهای خالی در ساختار خود، دارای عایق حرارتی و صوتی بالاتری نسبت به آجر است. این امر باعث می‌شود که بلوک سیمانی در ساخت دیوارهای غیر باربر، کف‌پوش، پرده‌دیوار و سقف‌های تیرچه بلوک مناسب باشد. همچنین بلوک سیمانی با توجه به نوع و چگالی خود، می‌تواند عایق حرارتی و صوتی متفاوتی داشته باشد. برای مثال بلوک سیمانی سبک دارای عایق حرارتی و صوتی بالاتری نسبت به بلوک سیمانی سنگین است.

معایب بلوک سیمانی:

دوام کم در مقابل رطوبت و انتقال آن: بلوک سیمانی به دلیل داشتن فضاهای خالی در ساختار خود، دارای نفوذپذیری بالاتری نسبت به آجر است. این امر باعث می‌شود که بلوک سیمانی در مقابل رطوبت و انتقال آن مقاومت کمتری داشته باشد. این نقطه ضعف می‌تواند منجر به تخریب و خوردگی بلوک سیمانی و مصالح داخل آن شود. برای رفع این مشکل، لازم است که از روکش‌های مناسب و عایق‌های رطوبتی استفاده شود.
ضایعات بالا به هنگام حمل و نقل و اجرا: بلوک سیمانی به دلیل شکنندگی و حساسیت بالا نسبت به ضربه و فشار، ممکن است در زمان حمل و نقل و اجرا شکسته شود. این امر باعث می‌شود که ضایعات بالا و هزینه اضافی را به همراه داشته باشد. برای رفع این مشکل، لازم است که از روش‌های مناسب حمل و نقل و اجرا استفاده شود.
استحکام کم در سازه‌های بیشتر از 3 متر بدون اسکلت: بلوک سیمانی به دلیل داشتن فضاهای خالی در ساختار خود، دارای استحکام کمتری نسبت به آجر است. این امر باعث می‌شود که بلوک سیمانی در ساخت سازه‌های بیشتر از 3 متر بدون اسکلت مناسب نباشد. برای رفع این مشکل، لازم است که از اسکلت فولادی یا بتنی استفاده شود.

تفاوت بلوک لیکا و هبلکس:

بلوک لیکا و بلوک هبلکس دو نوع بلوک سبک هستند که از مخلوط سیمان و آب و دانه‌های سبک تشکیل شده‌اند. این دو بلوک در زمینه‌های مختلفی با هم تفاوت دارند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنم:

وزن: بلوک هبلکس وزن کمتری نسبت به بلوک لیکا دارد. یک بلوک هبلکس به اندازه ۴۶ عدد آجر و یک بلوک لیکا به اندازه ۲۵ عدد آجر است. این باعث می‌شود که حمل و نقل، جابجایی و دیوارچینی با بلوک هبلکس ساده‌تر و سریع‌تر باشد.

جمع شدگی: بلوک لیکا جمع شدگی کمتری نسبت به بلوک هبلکس دارد. این یعنی بلوک لیکا در طول زمان و تحت تاثیر رطوبت، حرارت و خشک شدن، انقباض کمتری را تجربه می‌کند. این باعث می‌شود که بلوک لیکا شکستگی و ترک کمتری داشته باشد.

ملات و گچ و خاک: بلوک هبلکس نیاز به ملات کمتری نسبت به بلوک لیکا دارد. این به دلیل این است که بلوک هبلکس با چسب مخصوص هبلکس اتصال یافته و نیاز به ملات قائم ندارد. همچنین بلوک هبلکس به دلیل سطح صاف و سفید خود، نیاز به گچ و خاک کمتری نسبت به بلوک لیکا دارد. بلوک لیکا به دلیل سطح مواج و غیر جذاب خود، نیاز به ترمیم و نازک کاری با گچ و خاک دارد.

عایق صوت: بلوک لیکا عایق صوت بهتری نسبت به بلوک هبلکس است. این به دلیل این است که بلوک لیکا دارای حفره‌های بزرگ‌تر و تعداد حفره‌های بیشتری نسبت به بلوک هبلکس است. این باعث می‌شود که بلوک لیکا صدای وارد را کمتر منتقل کند.

قیمت انواع بلوک سیمانی:

قیمت انواع بلوک سیمانی بستگی به نوع، ابعاد، کیفیت و محل تولید و خرید دارد. بر اساس نتایج جستجو، قیمت بلوک سیمانی در تاریخ امروز ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ به شرح زیر است:

قیمت بلوک سیمانی سنگین: قیمت این نوع بلوک بین ۹۵۰ تا ۱۶۰۰ تومان هر عدد است. این بلوک‌ها دارای وزن مخصوص بالای ۱۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب هستند و در ساخت سازه‌های باربر و غیر باربر کاربرد دارند.

قیمت بلوک سیمانی نیمه سبک: قیمت این نوع بلوک بین ۷۵۰ تا ۱۲۰۰ تومان هر عدد است. این بلوک‌ها دارای وزن مخصوص بین ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب هستند و در ساخت دیوارهای غیر باربر و سقف‌های تیرچه بلوک کاربرد دارند.

قیمت بلوک سیمانی سبک: قیمت این نوع بلوک بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان هر عدد است. این بلوک‌ها دارای وزن مخصوص کمتر از ۱۷۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب هستند و در ساخت دیوارهای غیر باربر، کف‌پوش، پرده‌دیوار و سقف‌های تیرچه بلوک کاربرد دارند. این بلوک‌ها انواع مختلفی دارند مانند بلوک لیکا، بلوک هبلکس، بلوک سرباره ذوب آهن و غیره.